Kind-rol loslaten

Misschien merk je ook wel eens dat je je niet als volwassene -en dus vrij- kunt opstellen naar (één van) je opvoeders. Je brengt je mening bijvoorbeeld niet in, of je zegt niet werkelijk wat er is, of je gedraagt je juist opstandig, of tegendraads. Waarschijnlijk vertoon je nu gedrag dat je gewend bent te vertonen als je bij je ouder(s) bent -je kind-rol- en is het lastig om dat los te laten. Herkenbaar? In feite is dit een min of meer onbewuste vorm van ‘vasthouden aan je rol als kind’ en dit kan zich ook in andere belangrijke relaties voordoen. Hierover meer in deze verkenning.

 

Kind-rol

Als kind vertoonden we gedrag dat de situatie waarin we verkeerden leefbaar maakte. Nu we die situatie als volwassene ontgroeid zijn, zou je verwachten dat ons gedrag inmiddels veranderd is. Natuurlijk is dat meestal ook zo en toch… Toch kan het maar zo zijn dat je zo nu en dan, nog steeds, gewenst, afwezig, of juist rebels gedrag vertoont op momenten waarop je dat eigenlijk niet meer wilt. Als dit min of meer onbewust is, dan geeft een dergelijke ontmoeting je waarschijnlijk ambivalente of vervelende gevoelens. Het pleasen, zorgen voor, inhouden van je eigen behoefte en mening enerzijds, of juist kritisch, rebels, verwijtend anderzijds, is vaak zoals je vroeger ook met je opvoeders omging. De herhaling van de kind-rol betekent mede het verlies van trouw aan jezelf en maken een relatie ongelijkwaardig. Echter, ongelijkwaardig was de situatie vroeger, dat is hij nu niet meer, je bent nu echt volwassen.

Volwassen-rol

Als volwassene voelen we ons vrij van de mening en ideeën van onze ouders, we leven ons eigen leven en doen dat naar beste weten en kunnen. We erkennen onze ouders als ouders die ons het nodige gebracht hebben, en óók die ons beperkt zullen hebben -meestal onbewust- in meer of mindere mate. Als we hen ontmoeten dan zijn het mensen die gelijkwaardig aanvoelen, waar we onze ervaringen mee delen en waarin we advies kunnen aanhoren zonder er iets mee te hoeven doen. We confronteren en we brengen onze eigen visie in. We zijn trouw aan onze eigen behoeften en spelen enkel in op de behoefte van de ander als wij dat als passend ervaren. Gelijkwaardigheid is een woord dat op deze rol goed lijkt te passen.

Kind – volwassen

De kind-rol is een aspect van onze persoonlijkheid dat zich wel wil ontwikkelen, maar het weet niet hoe. Hoe kan het ook anders, vroeger was er voor dit aspect geen steun om te ontwikkelen. Het gedrag van destijds werd ‘in stand gehouden’ door de situatie waarin je verkeerde. En hoewel die situatie nu veranderd is -je bent geen zorgafhankelijk kind meer- herhaalt dit gedrag zich soms nog steeds. Misschien niet altijd even precies aan te wijzen, maar vooral in meer gespannen situaties of bij onenigheid, wordt de kind-rol weer geactiveerd. Ook in andere situaties dan bij je opvoeders kan de kind-rol geactiveerd worden. Denk aan situaties waarin afhankelijkheid een rol kan spelen, zoals je partnerrelatie of werkrelatie.

Ontwikkeling

Gelukkig is er altijd ruimte voor ontwikkeling, dat biedt volop perspectief. Wanneer je bewustzijn hebt op je -zo nu en dan- geactiveerde kind-rol, dan is dat al een behulpzame ingang. Vervolgens is je wil en bereidheid van belang voor de stap naar ontwikkeling. Er zijn verschillende benaderingen voor ontwikkeling. Coaching biedt een meer cognitieve aanpak om bepaalde aspecten van kind naar volwassene te ontwikkelen. Therapie kijkt vooral naar de oorsprong van je kind-rol en helpt je met verwerking van het gemis van vroeger en het vervolgens hervinden van je eigenheid; je authenticiteit. In de praktijk is het vaak een combinatie van beiden om zo je ontwikkeling, stevigheid en gedrag te ondersteunen.

Karel van Nimwegen is werkzaam als Psychosociaal therapeut (Gestalt, Somatic Experiencing) en Coach bij hartsupport.nl en loopbaansupport.nl. De artikelen, blogs brengen veelal een beperkte doch zinvol geachte en of uitdagende toelichting van bepaalde psychosociale onderwerpen onder de aandacht, waarbij therapie en/of coaching perspectief kan bieden. Feedback is welkom.

Keywords: kind-rol, volwassen, intimi, relaties, ontwikkeling, ongelijkwaardigheid, opvoeding