Voelen is zweverig

fig. veertjes; zweverig en concreet
Zo nu en dan wordt voelen als ‘zweverig’ bestempeld. Dit inspireert mij om te komen tot deze blog. Om dit fenomeen wat nader te onderzoeken wordt kort ingegaan op wat enerzijds ‘zweverig’ wordt genoemd en anderzijds wat voelen is. Vervolgens wordt verkend hoe het kan komen dat voelen soms als zweverig wordt ervaren. Hierover en meer in het vervolg van deze blog.
Voelen
Wij mensen zijn ‘gebouwd’ als een ongelofelijk mooi en complex systeem, tenminste als je dat een beetje probeert te ontrafelen. Meestal ervaren wij het leven als vanzelfsprekend met bijbehorende ups en downs. Dat kunnen ervaren van die ups en downs is mogelijk omdat wij qua waarneming bestaan uit onze vijf zintuigen (voelen, ruiken, zien, horen, proeven). Het toekennen van betekenis (denken) van deze waarneming vindt plaats op basis van wat onze zintuigen ons aanreiken al dan niet aangevuld met ervaringen vanuit het verleden. Voelen is hierbij dan ook een belangrijk onderdeel van ons totale systeem.
Voelen onderverdeeld
Het voelen via onze huid wordt ook wel sensaties genoemd, denk dan o.a. aan tintelingen, koude, warmte, zachtheid, pijn. Je zou dit de buitenkant van voelen kunnen noemen. Daarnaast is er het voelen als ervaring in het lichaam, zoals plezier, opwinding, genot, warmte, boosheid, spanning en angst. Deze twee vormen van voelen raken aan elkaar en zijn soms niet echt los te zien van elkaar, vooral omdat zij elkaar regelmatig wederzijds beïnvloeden.
Zweverig
Wat maakt voelen dan zweverig en over welk voelen gaat het dan? Meestal gaat het bij zweverigheid over het interne voelen. Niet zozeer de meer heftige gevoelens of emoties, maar wel de zachtere gevoelens zoals genegenheid, aanwezigheid, verlangen, geluk, openheid en liefde. Zweverig staat hierbij dan veelal voor niet concreet, verwarrend, niet te begrijpen of irrationeel.
Gevoelens negeren
Soms hebben we niet geleerd om met onze gevoelens om te gaan en dat heeft meerdere redenen. Wellicht konden onze ouders het niet, of we hebben nare ervaringen gehad waardoor het voelen teveel voor ons werd, of enzovoort. Als we niet geleerd hebben om met onze gevoelens om te gaan, ontstaan er ‘mentale constructen’ los van onze gevoelens. Je kunt mentale constructen zien als interne conclusies en overtuigingen om met (lastige) ervaringen om te gaan, waardoor het gevoel niet meer wordt meegenomen bij de totale ervaring van wie je bent.
Drie eenheid
Wanneer ons voelen -veelal onbewust- genegeerd wordt, is de drie eenheid van lichaam (sensaties), voelen en denken verbrokkeld. Deze verbrokkelde samenhang belemmert ons vervolgens in onze waarneming en onze betekenis toekenning, waardoor ook onze acties afwijken van onze dieper liggende intenties. Je zou zelfs kunnen stellen dat het contact met onze wil, onze behoeften en onze verlangens verbrokkeld is. Door verbrokkeling is de afwezigheid van voelen in feite een wezenlijk gemis.
Concreet maken
Je zou kunnen stellen dat als je de drie eenheid wilt herstellen, dat het belangrijk is om het voelen (weer) concreet te maken. Voelen is te concretiseren door begrip. Begrip ontstaat door het gevoel opnieuw onder de loep van je aandachtige waarneming te brengen; waar gaat het over. Begeleiding hierbij is behulpzaam omdat de gewoonte -van-het-niet-voelen- het al snel overneemt van de poging tot waarneming.
Karel van Nimwegen is werkzaam als Psychosociaal therapeut (Gestalt, Somatic Experiencing) en Coach bij hartsupport.nl en loopbaansupport.nl. De artikelen, blogs brengen veelal een beperkte doch zinvol geachte en of uitdagende toelichting van bepaalde psychosociale onderwerpen onder de aandacht, waarbij therapie en/of coaching perspectief kan bieden. Feedback is welkom.
Keywords: voelen, afgestemd, alignment, begrip, aandacht, negeren, zweverig