Duivelse dans

Duivelse dans*

Er wordt hier gesproken over ‘dans’ omdat het een gevolg is van actie en reactie, er is zogezegd een beweging van en tussen mensen. Het heet ‘duivels’ omdat er iets gebeurd dat wij niet willen; in het goede dat er is komt er iets ‘slechts’ ongewenst tussen. In plaats van constructief wordt iets niet-constructief of destructief.

Geraakte wonden

Omdat ieder van ons wel eens iets naar heeft meegemaakt in zijn (jonge) leven waar op dat moment geen goede zorg voor was, zitten er in ons onderbewustzijn één of meerdere ‘wonden’. Hiervoor zit in ons systeem een bescherming, zodra er iets of iemand in de buurt komt van deze wond of wonden wordt deze bescherming actief. Omdat pijn uit het verleden meestal een heftige pijn is, is de bescherming evenzo heftig. Je zou kunnen stellen dat de reactie daarom onevenredig heftig is gezien de situatie waarin die nu plaatsvindt. Er is zeer waarschijnlijk een oude wond aangeraakt.

Schuld

Je zou kunnen stellen dat in een duivelse dans, die veelal ‘uit het niets’ ontstaat, ineens sprake is van een dader en een slachtoffer, althans zo wordt het door het slachtoffer ervaren. Slachtoffer staat hier voor degene met de op dat moment aangeraakt innerlijke wond. Zodra een oude wond is aangeraakt, wordt degene die daar onbedoeld en onwetend naar heeft gewezen, als schuldig en dus als dader gezien door het slachtoffer.

Heftig

Het slachtoffer reageert vervolgens heftig, ofwel door in de ‘aanval’ te gaan, dan wel zich uit de relatie ’terugtrekt’. De aanval bestaat meestal uit verwijten. Het terugtrekken bestaat uit vormen van fysiek vertrek, iemand gaat uit contact; geen reactie meer, of een stoïcijnse dan wel bevroren aanwezigheid.
Door de reactie van het ‘slachtoffer’, gebeurt er ook iets bij de ‘dader’, deze kan schrikken, voelt zich aangevallen of erger ‘hij wordt hierdoor eveneens geraakt in een oude wond’. Als beiden in oude wonden worden geraakt, is er over en weer heftigheid in de reactie; de dialoog is overgenomen en de duivelse dans is dominant leidend.

Elke relatie

De duivelse dans kan zich in alle van belang zijnde relaties voordoen, zowel in privé- als in werkrelaties. De relatie is hierbij voor minimaal één van beiden van groot belang. Omdat we allemaal wel eens een onverwacht heftige reactie krijgen van een collega of partner of kind, zou het kunnen zijn dat hier een oude wond is aangeraakt. Natuurlijk schrikken we soms ook wel eens van onze eigen reactie en de kans is groot dat onze eigen wond is aangeraakt.

Omgang

Het is niet eenvoudig hier kort iets over te schrijven. Als het ‘slachtoffer’ voor zichzelf erkent dat hij geraakt is in een oude wond en daarvoor zijn verantwoordelijkheid neemt (excuses maakt en onderzoekt wat er precies aan de hand is), is het probleem tussen beiden uit de lucht. Belangrijker is voor elk van ons kennis te hebben van ‘wat zijn onze wonden’ en ‘hoe gaan we er mee om als we daarin worden geraakt’.
Meestal is voor een dergelijke inventarisatie en omgangsvorm een professionele begeleiding zinvol. Kunnen we onze oude wonden vervolgens alsnog bieden wat ze nodig hebben, dan verandert dat onze reactie van heftig naar mild, wanneer zij nog eens worden aangeraakt.

Vloeiend, stevig

Wanneer de duivelse dans wordt opgelost, is een soepele communicatie gebaseerd op verbinding weer mogelijk. Tussen mensen met wie we een warme band hebben is een vloeiende dans evenals een stevige of duidelijke dans fijn en voedend. Maar let op! juist in onze warme verbindingen ligt ook de duivelse dans op de loer.

*vrij geïnterpreteerd naar: Sue Johnson, zij heeft veel over relaties en ‘relatiedansen’ beschreven in onder meer haar boek ‘Houd me vast’.