Mopperen

Een verkenning naar de mopperaar in ons. De mopperaar ervaart bepaalde dingen negatief en kan daarin doorslaan. Meestal heeft het geen zin om aan te pakken, althans zo denkt hij. Hij kan zowel zichtbaar als onzichtbaar zijn. Meestal is de mopperaar er niet altijd, maar hij kan zich op bepaalde momenten ineens voordoen. Hierover en meer in het vervolg.

Mopperen

Wat is mopperen? Om deze vraag goed te beantwoorden zal ieder van ons daar zelf voor naar een antwoord zoeken. Hier staat mopperen voor: het gevoel van onvrede over iets met de indruk daar niets aan te kunnen veranderen. De onvrede heeft veelal betrekking op dat wat buiten ons is; het is niet goed, het doet niet goed, het doet ons tekort, het snapt ook niks, enzovoort.

Op internet* worden een aantal synoniemen gegeven: 1) Boosheidsverschijnsel 2) Brommen 3) Brommend ontevredenheid uiten 4) Chagrijnig 5) Foeteren 6) Geknor 7) Grommelen 8) Kankeren 9) Klagen 10) Knorren 11) Mekkeren 12) Mokken 13) Moppen 14) Morren 15) Motten 16) Mullen 17) Murmureren 18) Onvrede uiten 19) Preutelen 20) Pruilen.

Functie

De functie van mopperen is een zodanige omgangsvorm, zodat met een onderliggende oorzaak kan worden omgegaan. Zo kan er iets gebeurd zijn, of vindt er iets plaats, of komt er een verwachting niet uit, of doet iemand iets dat je niet aanstaat, enzovoort. Er is dus een aanleiding en daardoor wordt de mopperaar in ons geactiveerd. Door te mopperen hoopt de mopperaar dat er iets verandert aan de oorzaak van zijn gemopper, helaas valt dit veelal tegen door onbegrip en blijft de mopperaar gedurende langere tijd geactiveerd.

Oorsprong

We zien de mopperaar vaak al op jonge leeftijd ontstaan. Vader, moeder en/of opvoeders, zien een bepaalde behoefte van ons als kind onvoldoende, of hebben er geen begrip voor, of houden daar gewoon geen rekening mee. Hierdoor wordt de behoefte om ‘gezien, gehoord en begrepen’ te worden onderdrukt. Een onderdrukte behoefte zoekt echter uitwegen om toch vervulling te krijgen. Een omgangsvorm als poging om (ooit) alsnog in onze behoefte te worden voorzien is dan onze mopperaar.

Effectiviteit

De mopperaar zijn ongenoegen is voornamelijk naar binnen gericht, omdat het uiten ervan meestal niet leidt tot oplossing van zijn probleem. Als een mopperaar zich naar buiten richt, wordt hij al snel als lastig gezien. Vooral omdat de manier waarop hij zich uit zo negatief overkomt dat anderen zich hier maar liever van afwenden. Dan blijkt dat de mopperaar er alleen voorstaat, zich machteloos voelt en er geen uitweg lijkt voor zijn probleem, en blijft de mopperaar mopperen; “zie je wel..”. Een neveneffect van mopperen, is dat de mopperaar vaak de neiging heeft om ook op zichzelf te mopperen, dit kan het zelfvertrouwen behoorlijk aantasten. Zo bezien is er sprake van een proces dat zichzelf in stand houdt en regelmatig kan herhalen.

Omgang

Een manier om met onze mopperaar om te gaan is te kijken naar de oorzaken van zijn verschijning; “wat activeert mijn mopperaar”? Door hier enkel bij stil te staan, doe je al iets wat de mopperaar graag heeft; hij wordt gehoord, gezien en er worden pogingen gedaan om hem te begrijpen! Dit is veelal een opluchting, met als gevolg dat onze mopperaar weer gedeactiveerd wordt. Dan ontstaat er tevens een gelegenheid om naar de diepere oorzaken van onze mopperaar te kijken. Het samen verkennen in een gesprek of therapiesessie leidt veelal tot inzicht. Dankzij inzicht kan een adequate omgang ontstaan voor situaties die eerder tot activatie van onze mopperaar leidden.

Adequate omgang

Hoewel we in ons leven regelmatig zaken zullen tegenkomen waar we geen invloed op kunnen uitoefenen, is het wel degelijk van belang om onze behoefte daartoe te erkennen en zo mogelijk uit te spreken. Echter, omdat de mopperaar niet is erkend in zijn oorspronkelijke behoefte heeft hij zichzelf (ooit, veelal als kind) deze weg van ‘erkennen van zijn behoeften en uitspreken ervan’ ontnomen.

Karel van Nimwegen is werkzaam als Psychosociaal therapeut (Gestalt, Somatic Experiencing) en Coach bij hartsupport.nl en loopbaansupport.nl. De artikelen, blogs brengen veelal een beperkte doch zinvol geachte en of uitdagende toelichting van bepaalde psychosociale onderwerpen onder de aandacht, waarbij therapie en/of coaching perspectief kan bieden. Feedback is welkom.

keywords: mopperen, ingehouden, behoefte, erkenning, uiten, gehoord, gezien